دورکاری یا کار ریموت، به یک شیوه نوین اشتغال اشاره دارد که در آن فرد، وظایف شغلی خود را در محلی بهجز دفتر فیزیکی شرکت یا محیط اداری کارفرما انجام میدهد. این مدل کاری به کارمندان این امکان را میدهد که فعالیتهای حرفهای خود را از هر مکان دلخواه به انجام رسانند و نیازی به حضور فیزیکی روزانه در محل کار، نداشته باشند. این راهنمای جامع، با هدف رفع ابهامها، ابتدا انواع ساختارهای حقوقی و زمانی همکاری ریموت را تشریح میکند. در ادامه، کلیه ارکان ضروری که باید در قرارداد دورکاری گنجانده شوند، بهدقت بررسی شدهاند.
در نهایت، در انتهای مقاله، یک نمونه کامل و قابل تطبیق قرارداد جامع دورکاری نیز ارائه شده است. اگر بهدنبال چارچوبی قانونی و مطمئن برای همکاریهای ریموت خود هستید، مطالعه ادامه این سند را از دست ندهید.
قرارداد دورکاری یا ریموت چیست؟
قرارداد کاری ریموت را میتوان براساس ماهیت حقوقی و همچنین مدل زمانی همکاری، به دستههای مختلفی تقسیم کرد. هر نوع از این قراردادها، تعهدات و مزایای خاص خود را بههمراه دارد که در این بخش به توضیح آنها میپردازیم.
باتوجهبه رشد روزافزون این مدل اشتغال، اگر قصد دارید به این شیوه نوین پیوسته و از انعطاف آن بهرهمند شوید، میتوانید همین حالا جدیدترین فرصت های شغلی امروز در این حوزه را مشاهده کنید.
[elementor-template id=”14209″]
قرارداد کاری ریموت براساس ساختار حقوقی
انواع قراردادهای دورکاری از نظر ساختار حقوقی، عمدتا در دو قالب اصلی قراردادهای مشمول قانون کار و قراردادهای پیمانکاری مستقل، تعریف و تنظیم میشوند.
۱. قرارداد کارمندی (مشمول قانون کار)
قرارداد کارمندی دورکاری بیانگر یک رابطه حقوقی کامل میان کارگر و کارفرما است. در این حالت، کارمند دورکار تحت پوشش کامل قانون کار جمهوری اسلامی ایران قرار میگیرد و دارای مزایای زیر است:
- مزایای کامل قانونی: کلیه حقوق و مزایایی که برای کارکنان حضوری لازمالاجرا است؛ شامل حداقل دستمزد، عیدی، سنوات، حق مسکن و همه مرخصیهای قانونی، برای فرد دورکار نیز محفوظ و لازمالاجرا است.
- تعهدات بیمه و مالیات: کارفرما مسئولیت کامل پرداخت بیمه تامین اجتماعی کارمند را برعهده دارد و حقوق دریافتی کارمند دورکار نیز مشمول کسر مالیات حقوقی خواهد بود.
- کاربرد مدلهای زمانی: این چارچوب حقوقی میتواند برای قراردادهای تماموقت، پارهوقت، مدت موقت و یا دائم به کار رود.
بهرغم انعطاف جغرافیایی که دورکاری ارائه میدهد، بسیاری از متخصصان ترجیح میدهند یا ملزم به فعالیت در محیطهای سنتی شهری هستند. اگر اولویت شما کار حضوری و در یک کلانشهر است، میتوانید جدیدترین فرصتهای استخدام در تهران و همچنین صفحه آگهیهای استخدام در کرج را بررسی کنید.
۲. قرارداد پیمانکاری مستقل یا قرارداد فریلنسری
قرارداد فریلنسری اغلب ماهیت پروژهای یا انجام کاری معین دارد و در جامعه کاری بیشتر با عنوان قرارداد فریلنسری شناخته میشود. مهمترین ویژگیهای این مدل شامل موارد زیر است:
- چارچوب قانون مدنی: این توافقات معمولا براساس اصول و قواعد قانون مدنی تنظیم میشوند و از زیرمجموعه قواعد سختگیرانه قانون کار خارج هستند.
- مسئولیت بیمه و مالیات: فرد در این حالت بهعنوان یک پیمانکار مستقل فعالیت میکند؛ بنابراین، کارفرما الزامی برای پرداخت بیمه تامین اجتماعی پیمانکار ندارد و مسئولیت پرداخت بیمه خویشفرما و مالیات شغلی بر عهده خود پیمانکار است.
- ماهیت مبتنی بر نتیجه: تعهدی به رعایت ساعات کاری روزانه وجود ندارد. پیمانکار تنها موظف است که خروجی یا پروژه مورد نظر را در بازه زمانی مشخصشده، طبق توافقات، انجام داده و تحویل دهد.
[elementor-template id=”16068″]
اکنون که تفاوتهای حقوقی بین استخدام تحت قانون کار و همکاری پیمانکاری برای شما مشخص شد، بهمنظور مشاهده فرصتهای بهروز استخدام دورکاری در این دو چارچوب شغلی، پیشنهاد میکنیم صفحه مورد نظر در وبسایت کاریابی ایران تلنت را بررسی کنید.
قرارداد remote براساس مدل زمانی و ساعات کار
انواع قرارداد کاری ریموت را میتوان براساس الگوی زمانی انجام وظیفه نیز دستهبندی کرد که رایجترین آنها تماموقت، پارهوقت و پروژهای هستند. در ادامه این بخش به توضیح این دستهبندیها خواهیم پرداخت.
۱. دورکاری تماموقت
کار تماموقت یکی از متداولترین انواع قرارداد دورکاری است. در این شیوه، کارمند کلیه ساعات کاری موظفی خود را به کارفرما اختصاص میدهد. کارمند باید بهصورت مداوم و منظم وظایف خود را انجام دهد و در ساعات کاری مشخص (معمولا طبق قانون کار، ۴۴ ساعت در هفته)، در دسترس کارفرما باقی بماند.
۲. دورکاری پارهوقت
در کار پارهوقت، فرد دورکار تنها در بخشی از ساعات روز یا هفته به انجام وظایف شغلی خود میپردازد. تعداد ساعات کاری کمتر از حالت تماموقت تعیین میشود و پرداخت دستمزد نیز براساس همین ساعات کاری محاسبه خواهد شد.
۳. دورکاری پیمانکاری یا کار معین (پروژهای)
در دورکاری فریلنسری، همکاری میان کارمند و کارفرما براساس پروژهای خاص انجام میپذیرد. یک پروژه مشخص با خروجی معین تعریف میشود و مدت زمان مشخصی برای اتمام آن تعیین میگردد. طول مدت قرارداد بهجای زمان تقویمی، به پایان رسیدن کامل کار مورد نظر بستگی دارد و پس از اتمام پروژه، قرارداد خاتمه مییابد.
[elementor-template id=”16080″]
توجه داشته باشید که جستجوی شغل، بدون داشتن یک رزومه قوی و ساختارمند کامل نمیشود. برای رقابت موفق در بازار کار امروز، حتی در حوزه دورکاری، لازم است از یک رزومه ساز حرفه ای استفاده کنید تا مهارتها و تجربیات خود را بهشکل تاثیرگذار ارائه دهید.
ارکان، مفاد و بندهای قرارداد ریموت
تنظیم یک قرارداد دورکاری (یا قرارداد کاری ریموت) نیازمند توجه و دقت فراوانی است، زیرا این سند باید یک چارچوب قانونی و شفاف را برای رابطهای فراهم کند که خارج از نظارت مستقیم و فیزیکی کارفرما انجام میشود. در این بخش، ارکان اساسی، مفاد کلیدی و بندهایی که باید در این قراردادها (اعماز کارمندی و پیمانکاری) ذکر شوند، شرح داده میشوند.
الف) ارکان اساسی قرارداد دورکاری(الزامات هر سند حقوقی)
این ارکان شامل اطلاعات پایهای هستند که وجودشان در هر سند حقوقی معتبری لازم است:
| ارکان اصلی | توضیحات |
|---|---|
| مشخصات طرفین | لازم است که نام و اطلاعات هویتی کامل کارفرما (اعم از حقیقی و حقوقی) و کارمند یا پیمانکار بهصورت دقیق درج شود. همچنین، باید آدرسهای قانونی طرفین و آدرس محل انجام کار (دورکاری) قید گردد. اگر کارفرما یک شرکت باشد، اطلاعاتی نظیر شماره ثبت و کد اقتصادی باید در متن قرارداد گنجانده شود. |
| موضوع و شرح وظایف | باید نوع کار، خدمات و اموری که کارمند یا پیمانکار موظف به انجام آنها است، بهطور دقیق تعریف شود. درصورت تنوع زیاد وظایف، بهتر است شرح کامل وظایف به عنوان پیوست قرارداد آورده شود. |
| مدت قرارداد | تعیین دقیق زمان شروع و پایان همکاری باید در قرارداد ذکر شود. این مدت میتواند موقت، دائم یا برای انجام کاری معین (پروژهای) باشد. در قراردادهای پروژهای، زمان مقرر برای تحویل کامل پروژه نیز باید حتماً قید شود. |
| مزد و نحوه پرداخت | تعیین میزان حقوق یا حقالزحمه (شامل حقوق دورکاری)، زمانبندی دقیق پرداخت (ماهیانه، ساعتی یا پروژهای) و سایر مزایای متعلقه باید مشخص شود. در قرارداد فریلنسری، میزان مبلغ دریافتی و روش پرداخت باید کاملا شفاف شرح داده شود. همچنین، در قراردادهای کارمندی، نحوه محاسبه اضافهکاری باید تعیین گردد. |
ب) مفاد و بندهای کلیدی ویژه دورکاری
باتوجهبه ماهیت غیرحضوری و مبتنی بر فناوری کار ریموت، گنجاندن بندهای زیر برای تضمین حقوق طرفین و پیشگیری از هرگونه اختلاف حقوقی یا عملیاتی در قرارداد کاری ریموت کاملا ضروری است:
۱. قوانین کاری و نظارت بر عملکرد
تعیین و ثبت ساعات کاری: باید بهدقت میزان ساعات کار (تماموقت یا پارهوقت) در قرارداد مشخص شود. در قراردادهای کارمندی، باید نحوه ثبت حضور، ثبت ساعات کاری و زمانهای در دسترس بودن کارمند، بهطور شفاف تعیین و در قرارداد درج شود.
- شیوه نظارت و گزارشدهی: چگونگی سنجش استانداردهای عملکرد، شیوههای نظارت بر خروجی کار و الزامات گزارشدهی (مانند گزارشهای روزانه، هفتگی یا ماهانه) باید در قرارداد قید شوند. ابزارهای نظارتی (مانند نرمافزارهای مدیریت پروژه) باید از پیش مورد توافق قرار گیرند.
- الزام به حضور فیزیکی موقت: درصورتیکه کارفرما بنا به ضرورتهایی نظیر جلسات استراتژیک یا آموزشهای تخصصی، نیاز به حضور فیزیکی کارمند در محل سازمان داشته باشد، باید این شرط در قرارداد پیشبینی شده و کارمند ملزم به اجرای آن باشد.
- مرخصیها و تعطیلات: تمام جزئیات مربوط به نحوه استفاده از انواع مرخصیهای استحقاقی و استعلاجی باید بر اساس قوانین کار جمهوری اسلامی ایران در قرارداد مورد اشاره قرار گیرند.
[elementor-template id=”16085″]
۲. تعهدات مالی، بیمه و تجهیزات کاری
- ضوابط بیمه و مالیات: در قرارداد باید صراحتا مشخص شود که آیا قرارداد مشمول بیمه میشود یا نخواهد شد. در قالب قراردادهای کارمندی، کارفرما باید تعهد خود نسبت به پرداخت بیمه تامین اجتماعی را به وضوح ذکر کند. در قرارداد فریلنسری، این مسئولیت معمولا متوجه خود پیمانکار خواهد بود.
- تأمین ابزار و جبران هزینهها: الزامات مربوط به تامین تجهیزات اصلی کار (مانند لپتاپ، نرمافزارهای تخصصی و غیره) باید بهطور کامل مشخص شوند. همچنین، نحوه پرداخت و جبران هزینههای جانبی ناشی از دورکاری (نظیر اینترنت پرسرعت و مصرف برق) یا پرداخت کمک هزینه مشخص، باید در قرارداد تعیین گردد.
۳. امنیت اطلاعات و مالکیت فکری
- محرمانگی اطلاعات: کارمند یا پیمانکار موظف است به حفظ محرمانگی دادهها، اسناد و اسرار شرکت که در طول دورکاری به آنها دسترسی پیدا میکند، پایبند باشد. قرارداد باید شامل بندهایی صریح در مورد عواقب نقض محرمانگی باشد.
- مالکیت فکری (معنوی): تعیین مالکیت حقوقی کلیه تولیدات فکری، محتوا و یا محصولات کاری که توسط کارمند یا پیمانکار در طول قرارداد ایجاد میشود، امری ضروری است.
[elementor-template id=”16089″]
۴. پایان همکاری و حل اختلافات
- خاتمه و فسخ قرارداد: شرایط و ضوابط فسخ قرارداد، اعم از اتمام مدت، توافق طرفین، اخراج یا استعفا، باید به صورت شفاف در قرارداد ذکر شود.
- تعهدات پس از پایان همکاری: باید به تعهداتی که پس از اتمام قرارداد وجود دارد، مانند بازگرداندن تجهیزات شرکت و تسویه حساب نهایی، اشاره شود.
- ضمانت اجرا: برای اطمینان از انجام تعهدات طرفین، باید ضمانت اجراهای محکمی در نظر گرفته شود. این ضمانتها میتواند شامل درخواست چک یا سفته برای تضمین حسن انجام کار یا تعیین وجه التزام (مثلا خسارت روزانه برای تاخیر در تحویل پروژه) باشد.
- فورس ماژور (شرایط قهری): درجبندی برای پیشبینی شرایط سخت و اتفاقات خارجی (مانند قطع سراسری اینترنت) که اجرای قرارداد را تحت تاثیر قرار میدهد، ضروری است.
- حل اختلافات: تعیین مرجع قانونی برای حل اختلافات (مانند هیئتهای تشخیص و حل اختلاف اداره کار برای قراردادهای کارمندی، یا دادگاه/داوری برای قراردادهای پیمانکاری) که با توافق طرفین مشخص میشود.
- توصیه حقوقی: باتوجهبه شرایط ویژه قرارداد کاری ریموت، استفاده از زبان شفاف و مشورت با وکیل متخصص برای تنظیم قراردادها اکیدا توصیه میشود تا از رعایت کامل حقوق و الزامات قانونی اطمینان حاصل شود.
نمونه کامل قرارداد جامع دورکاری
این سند بهعنوان یک نمونه قرارداد کاری ریموت با قابلیت تطبیق برای دو نوع اصلی همکاری (کارمندی مشمول قانون کار یا پیمانکاری مستقل) تنظیم شده است. در هر ماده که نیاز به انتخاب باشد، دو گزینه (الف) و (ب) ارائه خواهد شد.
ماده ۱: مشخصات طرفین قرارداد
طرف اول: کارفرما (شرکت/موسسه):
نام یا عنوان حقوقی: [نام شرکت]
شماره ثبت و کد اقتصادی: [شماره ثبت / کد اقتصادی]
نشانی قانونی: [آدرس دقیق دفتر اصلی شرکت]
تلفن/ایمیل رسمی: [تلفن / ایمیل شرکت]
نماینده کارفرما (مدیر): [نام و نام خانوادگی نماینده و سمت او]
طرف دوم: طرف مقابل (کارمند/پیمانکار):
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی کارمند/پیمانکار]
نام پدر: [نام پدر]
شماره شناسنامه و کد ملی: [شماره شناسنامه / کد ملی]
نشانی محل سکونت/محل انجام دورکاری: [آدرس کامل محل انجام کار ریموت]
تلفن/ایمیل: [تلفن / ایمیل فرد]
ماده ۲: موضوع و ماهیت قرارداد
انتخاب ماهیت حقوقی (اختیاری):
الف) قرارداد کارمندی: رابطه براساس قانون کار ایران و آییننامه اجرایی دورکاری خواهد بود.
ب) قرارداد پیمانکاری: رابطه براساس قانون مدنی (ماده ۱۰) و تعهد به انجام کار معین/پروژه خواهد بود.
موضوع قرارداد: انجام وظایف شغل/پروژه [عنوان شغل یا پروژه] بهصورت [نوع قرارداد انتخابی در بند ۱] و دورکاری است.
شرح وظایف/پروژه: وظایف کارمند/پیمانکار شامل [فهرست دقیق وظایف یا خروجیهای پروژه] میشود. شرح کامل وظایف/جزئیات پروژه در «پیوست شماره ۱» این قرارداد درج شده و طرف دوم ملزم به اجرای کامل آنها میشود.
[elementor-template id=”16093″]
ماده ۳: مدت و محل انجام کار
- مدت قرارداد:
- برای قرارداد کارمندی (الف): این قرارداد از تاریخ [تاریخ شروع] آغاز شده و در تاریخ [تاریخ پایان] خاتمه مییابد. (مدت قرارداد موقت: [تعداد ماه/سال]).
- برای قرارداد پیمانکاری (ب): این قرارداد برای انجام کار معین (پروژه) از تاریخ [تاریخ شروع] آغاز شده و حداکثر تا تاریخ [تاریخ تحویل نهایی] به پایان میرسد.
- محل انجام کار: محل انجام وظایف طرف دوم، آدرس مندرج در بند ۱.۴ (نشانی محل سکونت/دورکاری) خواهد بود. هرگونه تغییر در محل انجام کار باید با اطلاع کتبی و تأیید کارفرما همراه باشد.
ماده ۴: حقوق، دستمزد، مزایا و بیمه (براساس ماهیت انتخابی)
الف) درصورت انتخاب قرارداد کارمندی (مشمول قانون کار):
- حقوق ماهیانه: میزان حقوق مبنای ماهیانه کارمند معادل [عدد] ریال (شامل پایه حقوق و مزایای قانونی) تعیین میشود.
- مزایای قانونی: کارفرما موظف است تمامی مزایای قانونی (حق سنوات، عیدی، حق مسکن و بُن کارگری) را مطابق با مصوبات شورای عالی کار به کارمند پرداخت کند.
- بیمه تامین اجتماعی: کارفرما متعهد میشود که حق بیمه تامین اجتماعی کارمند را از تاریخ شروع قرارداد واریز کند و کارمند تحت پوشش کامل تأمین اجتماعی قرار میگیرد.
ب) درصورت انتخاب قرارداد پیمانکاری (مبتنی بر قانون مدنی):
- حقالزحمه پروژه: کل حقالزحمه انجام پروژه (موضوع ماده ۲) معادل [عدد] ریال تعیین میشود.
- نحوه پرداخت: حقالزحمه طی [تعداد] قسط و در ازای تحویل مراحل کار به شرح زیر پرداخت میشود: [مثال: ۳۰٪ در شروع، ۴۰٪ پس از تحویل نسخه بتا، ۳۰٪ پس از تحویل نهایی].
- بیمه: طرف اول (کارفرما) هیچ گونه تعهدی درخصوص پرداخت حق بیمه (تامین اجتماعی، درمانی یا بیمه خویشفرما) طرف دوم ندارد و مسئولیت پرداخت بیمه و مالیات برعهده خود پیمانکار است.
ماده ۵: ساعات کاری و نحوه نظارت
- درصورت انتخاب قرارداد کارمندی:
- ساعات کاری: ساعات کاری موظفی کارمند، (تماموقت یا پارهوقت) [تعداد ساعات در روز/هفته/ماه] تعیین میشود. ساعات در دسترس بودن برای پاسخگویی، از [ساعت شروع] تا [ساعت پایان] روزهای کاری خواهد بود.
- نحوه ثبت حضور: ثبت ساعات کاری و حضور کارمند از طریق [ابزار مورد توافق] انجام میشود و کارمند موظف به رعایت دقیق آن است.
- مرخصیها: مرخصی استحقاقی و استعلاجی مطابق با قانون کار خواهد بود.
- درصورت انتخاب قرارداد پیمانکاری:
- ساعات کاری: طرف دوم (پیمانکار) تعهدی به حضور در ساعات کاری مشخص ندارد و تنها متعهد به انجام پروژه و تحویل بهموقع خروجیهای تعیینشده در پیوست شماره ۱ خواهد بود.
- نظارت بر خروجی: نظارت بر عملکرد صرفا براساس کیفیت خروجی، پیشرفت کار و تحویل آن طبق زمانبندی تعیینشده صورت میگیرد.
- مرخصیها: پیمانکار فاقد مرخصیهای رسمی کارمندی است، اما موظف است درصورت عدم امکان ادامه کار، مراتب را سریعا اطلاع دهد تا در زمانبندی پروژه تجدیدنظر شود.
ماده ۶: تعهدات عمومی (مشترک برای هر دو نوع)
- تأمین تجهیزات: مسئولیت تامین تجهیزات اصلی کار (قرارداد کاری ریموت) از قبیل لپتاپ و نرمافزارهای تخصصی بر عهده [کارفرما/کارمند/پیمانکار] است. اگر برعهده کارفرما باشد، لیست تجهیزات تحویلی در «پیوست شماره ۲» ذکر میشود.
- جبران هزینهها: کارفرما در قرارداد کارمندی متعهد به پرداخت کمک هزینه اینترنت و برق است (مطابق ماده ۴ الف). در قرارداد پیمانکاری، هزینههای جانبی جزئی از حقالزحمه کل محسوب میشوند.
- حفظ محرمانگی: طرف دوم موظف است کلیه اطلاعات، اسناد و اسرار شرکت را که در جریان دورکاری به آنها دسترسی پیدا میکند، محرمانه تلقی کند و از افشای آنها به هرشکل خودداری ورزد.
- مالکیت فکری: کلیه تولیدات فکری، محتوا، کدها یا طرحهایی که طرف دوم در طول مدت این قرارداد و در راستای وظایف شغلی/پروژه ایجاد میکند، بهطور کامل متعلق به کارفرما خواهد بود.
- حضور فیزیکی موردی: کارفرما حق دارد درصورت لزوم (مانند جلسات مهم، آموزشهای ضروری یا تحویل تجهیزات)، با اطلاع قبلی، طرف دوم را به حضور فیزیکی در محل شرکت ملزم کند.
[elementor-template id=”18159″]
ماده ۷: فسخ، خاتمه و حل اختلاف
- شرایط فسخ: این قرارداد در هر زمان میتواند با توافق کتبی طرفین فسخ شود یا درصورت نقض تعهدات مندرج در آن توسط هر یک از طرفین، طرف دیگر حق فسخ یکجانبه، با رعایت اخطار قبلی، را دارد.
- تعهدات پس از خاتمه: طرف دوم موظف است حداکثر ظرف [تعداد روز] پس از پایان قرارداد، کلیه تجهیزات تحویلی کارفرما را به شرکت بازگرداند و تسویه حساب نهایی را انجام دهد.
- فورس ماژور: درصورت بروز شرایط قهریه (مانند قطع سراسری و طولانیمدت اینترنت یا حوادث طبیعی) که اجرای تعهدات را غیرممکن کند، اجرای قرارداد به حالت تعلیق درمیآید.
- ضمانت اجرا: درصورت تاخیر در تحویل پروژه (برای قرارداد پیمانکاری) یا عدم انجام وظایف (برای قرارداد کارمندی)، وجه التزام روزانه به میزان [عدد] ریال تعیین میشود.
مرجع حل اختلاف (اختیاری):
- الف) برای قرارداد کارمندی: مرجع رسمی حل اختلاف، هیئتهای تشخیص و حل اختلاف اداره کار تعیین میشود.
- ب) برای قرارداد پیمانکاری: مرجع حل اختلاف، محاکم قضایی صالح/شورای حل اختلاف یا داوری مرضیالطرفین خواهد بود.
ماده ۸: نسخ قرارداد و پیوستها
این قرارداد در [تعداد] ماده و [تعداد] پیوست و در دو نسخه کاملا مشابه تنظیم شده است و هر دو نسخه حکم واحد و اعتبار یکسان دارند و طرفین ملزم به اجرای آنها میشوند.
امضای کارفرما / نماینده قانونی: [محل امضا]
امضای طرف دوم (کارمند/پیمانکار): [محل امضا]